Afrikaners en Nederlanders delen componenten van hun taal, cultuur, geloof en geschiedenis. Dat betekent niet dat er geen verschillen zijn. Over Afrikaners wordt zelfs gezegd dat waar twee Afrikaners op een eiland aanspoelen, ze twee politieke partijen en drie kerken beginnen. Wat dat betreft kunnen Nederlanders er ook wat van.
In het verleden hebben Nederlanders en Afrikaners zich cultureel beter gevoeld dan elkaar en anderen. Met veel politieke en culturele strijd tot gevolg. De Nederlandse Afrikanervereniging wil niet langer verdeeldheid, maar juist samenwerking. Daarom kan interactie tussen personen, organisaties en groepen alleen als er respect bestaat voor elkaars perspectieven.
Het Woordenboek Afrikaans en Nederlands laat op een respectvolle wijze de overeenkomsten en verschillen tussen het Afrikaans en het Nederlands zien. Het woordenboek werd in 2011 gepubliceerd.
We slaan onze handen ineen
Burgerlijke samenwerking is ons antwoord
Het President Steynpark in Otterloo is aangelegd in opdracht van Helene Kröller-Müller en dient als ontmoetingsplek voor de ingang van haar kunstmuseum.
Sinds de ondergang van de VOC is de samenwerking tussen Nederlandse en Zuid-Afrikaanse overheden nooit echt groot geweest – op de jaren ’50 na. Nederlands-Zuid-Afrikaanse samenwerking is altijd een samenwerking van burgers, bedrijven en verenigingen geweest. Hierdoor is er nooit een monopolie op de samenwerking tussen Zuid-Afrika en Nederland geweest.
Verschillende initiatieven bestaan naast elkaar en samen geven zij in hun tijd en op hun eigen manieren vorm aan de samenwerking. De Nederlandse Afrikanervereniging staat in deze traditie.
We delen onze overeenkomsten ook met anderen
Wij kijken verder
De band tussen Afrikaners en Nederlanders staat niet op zichzelf. Afrikaners en Nederlanders delen ook componenten van hun taal, cultuur, geloof en geschiedenis met anderen. Bijvoorbeeld Vlamingen, Antillianen, Surinamers en Indische Nederlanders. Of Griekwa, Khoi-San, Kaap-Maleiers, Bruin Mense en Basters. Gezamenlijk zijn we verantwoordelijk voor goede verhoudingen tussen al deze verwante cultuurgroepen.
De grootste Afrikaans- en Nederlandstalige gemeenschappen.
Verwar ons niet met het verleden
Wat niet onze beginselen zijn...
In het verleden zijn er een aantal belangrijke perspectieven op samenwerking tussen Afrikaners en Nederlanders geweest.
Het is daarom ook belangrijk om uit te leggen waarom dit niet onze beginselen zijn.
Toen Nederlanders het bestaan van Afrikaners ontkenden
Geen stamverwantschap
Tot in de jaren ’60 werden Afrikaners vanuit Nederland beschouwd als een onderdeel van het Nederlandse volk. Afrikaners zouden vergeten Nederlanders zijn, ver weg in Zuidelijk Afrika. Vergeten Nederlanders, die na het verlies van de Nederlandse Kaapkolonie aan de Britten, waren achtergebleven.
Het denken in termen van stamverwantschap was tussen 1875 en 1910 op het hoogtepunt. Dit gedachtengoed had invloedrijke aanhangers, zoals de Nederlandse premier Abraham Kuyper. Ook de Hollanderpolitiek van president Paul Kruger paste in dit gedachtegoed. Ook de Kaaps-Hollandse elite in de Britse Kaapkolonie was pro-Nederlands, zoals Marie-Koopmans De Wet.
Hoewel het stamverwantschap na de Tweede Boerenoorlog aan kracht inboette onder Afrikaners, bleven veel Nederlandse denkers, vooral actief rond het Zuid-Afrikahuis en de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging, vasthouden aan stamverwantschap. Daarmee weigerden ze indirect het bestaansrecht van Afrikaners als apart volk te erkennen. Afrikaners vonden deze houding dan ook arrogant.
Op 6 juli 1922 werd in Deventer het standbeeld van president Steyn onthuld door zijn dochter Gladys.
Toen Afrikaners hun Nederlandse geschiedenis lieten verdwijnen
Geen Afrikanernationalisme
Op 10 oktober 1952 werd het Kruger-monument op de Maliebaan in Utrecht onthuld.
Na de totale verwoesting van de Tweede Boerenoorlog – met zijn concentratiekampen, verschroeide aarde en deportatie van alle Nederlanders - ontstond er een nieuwe identiteit. Boeren en Kaap-Hollanders werden Afrikaners. De taal ontwikkelde zich in recordtempo van het Nederlands (Hoog-Hollands) via het Afrikaans-Hollands naar het Afrikaans. Afrikaners ontwikkelden zich als zelfstandig volk, met een eigen taal en cultuur.
Daarnaast braken Afrikaners de dubbelzinnigheid van het woord Hollands af. Tot aan de jaren ’30 kon dat zowel verwijzen naar het Nederlands als het Afrikaans. Naarmate het Afrikanernationalisme sterker werd, werd de Nederlandse culturele ruimte in Zuid-Afrika minder belangrijk. Verwijzingen naar Nederland of de Nederlandse taal werden actief weggewerkt tot eer en glorie van de Afrikaner. De architect van apartheid, D.F. Malan, was een belangrijke spil in dit proces.
Tijdens de apartheid verhardde dit proces. Overeenkomsten tussen Afrikaners en Nederlanders werden terzijde geschoven, terwijl de verschillen doelbewust werden uitvergroot.
Toen Afrikaners en Nederlanders elkaar niet konden luchten of zien
Geen apartheid, anti-apartheid of politiek
Apartheid en de strijd daartegen hebben diepe wonden geslagen tussen Afrikaners en Nederlanders. Deze wonden zijn dieper en verser dan het Nederlandse onvermogen om de Boerenrepublieken tijdens de Tweede Boerenoorlog te helpen of de Afrikaner onverschilligheid ten aanzien van de Duitse bezetting van Nederland. Daarbij stonden Afrikaners en Nederlanders nog grotendeels aan dezelfde kant. Zo niet tijdens de apartheid.
Vanaf de jaren ’70 raakte Nederland in de ban van de strijd tegen de apartheid. De burgerlijke samenleving keerde zich tegen Zuid-Afrika en het apartheidsregime. Het gevolg waren burgerlijke protestacties, boycots en zelfs aanslagen tegen Shell, Makro en het Zuid-Afrikahuis. Nederland zegde het culturele verdrag met Zuid-Afrika op. De Zuid-Afrikaanse leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam verdween. Tijdens de apartheid werd samenwerking tussen Afrikaners en Nederlanders door beide zijden zwaar ontmoedigd.
De Nederlandse Afrikanervereniging verwerpt politiek extremisme. Apartheid is een misdaad tegen de mensheid. Punt.
Op 8 september 1984 vond deze grote anti-apartheidsdemonstratie plaats in Amsterdam.
Nu het ANC officiële samenwerking zo goed als onmogelijk maakt
Geen transformatie
Op 10 juni 1987 kreeg de Louis Bothastraat (gebouwd in 1904) in de Amsterdamse Transvaalbuurt een andere naam. Na protesten van omwonenden werd een jaar later een aandenken aan de oude naam geplaatst.
In 1994 ontstond de Zuid-Afrikaanse regenboognatie, met plek voor alle bevolkingsgroepen, talen en culturen. Met elf officiële talen en vijftien talen met speciale status. Met koningin Beatrix die tijdens haar staatsbezoek in 1995 op verzoek van Mandela en de Afrikaanstalige gemeenschap Nederlands sprak. Langzaam werd de Afrikaans-Nederlandse samenwerking weer opgestart.
Aan het eind van de jaren ’90 introduceerde de ANC-regering het transformatiebeleid. Het ANC vond dat de overheid diep moest ingrijpen in de samenleving om de verschillende Zuid-Afrikaanse bevolkingsgroepen met elkaar te laten integreren. Keerzijde van dit beleid is dat publieke culturele ruimtes voor de verschillende bevolkingsgroepen door de ANC-regering worden afgebroken. Bij de overheid, semioverheid (onderwijs, zorg, staatsbedrijven enz.) is geen ruimte meer voor diversiteit tussen instellingen. Elke organisatie moet er hetzelfde uitzien, ongeacht regionale verschillen en bevolkingssamenstelling.
Doordat veel officiële organisaties het Afrikaans wegdoen en overstappen op het Engels, is er geen ruimte meer om cultureel en taalkundig met Nederlanders samen te werken. Wanneer het Afrikaans ergens afgeschaft wordt, wordt ook de link met het Nederlands afgeschaft. Sommige universiteiten brengen Afrikaans- en Nederlandstalige boeken zelfs naar de verbrandingsoven. Wat dat betreft zijn de Afrikaners terug bij af, terug bij de situatie in de Engelse Kaapkolonie toen de Britten ook vijandig tegenover het Nederlands stonden.
AVG-toestemming
Bewerk uw toestemmingsinstellingen of bekijk onze privacyverklaring.
